De todas as botellas de plástico de bebidas de menos de tres litros que se poñen no mercado en España, só o 36% recolléronse de maneira separada en 2021, moi lonxe do obxectivo do 70% que marcaba a Lei de Residuos para 2023 e do 71% que defende Ecoembes. De non cumprirse devandito obxectivo, o Ministerio de Transición Ecolóxica deberá declarar o seu incumprimento para que os produtores poñan en marcha do Sistema de Depósito e Retorno para latas, botellas e briks, que serán devoltas aos comercios.
E por que é importante esta cifra tan concreta? Porque se o Ministerio de Transición Ecolóxica e Reto Demográfico confirma este incumprimento, a Lei de Residuos obriga aos produtores para implantar o Sistema de Depósito e Retorno para latas, botellas e briks, a práctica de ‘devolver o casco’ que xa funciona con éxito en máis de 50 países de todo o mundo e que asegura a reutilización e reciclaxe do 90% dos envases de bebidas. E porque é consistente coas conclusións do informe que realizou o Ministerio de Transición Ecolóxica do 2022, que afirmaba que co sistema actual de contedores de cores non era posible cumprir os obxectivos de recollida separada de botellas fixados pola Directiva Europea de Plásticos dun Só Uso.
Estas conclusións saíron da presentación na sede de Greenpeace, do estudo Índice de recollida separada de botellas de plástico de bebidas de menos de 3 litros en España, elaborado pola reputada consultora británica Eunomia, a pedimento de Zero Waste Europe e a Alianza Residuo Cero e co apoio das máis de 100 entidades que conforman a plataforma #LeydeResiduosYA.
O informe revelou a falta de transparencia nos resultados da xestión dos residuos de envases e a inexistencia dunha metodoloxía sólida por parte do Ministerio para cumprir coa obrigación de medir o fito legal da recollida separada das botellas de plástico de bebidas de menos de tres litros. Do mesmo xeito, debulláronse as inconsistencias dos datos de Ecoembes, que afirman estar a cumprir xa devandito obxectivo.
A necesidade deste informe xurdiu tanto das entidades españolas da Alianza Residuo Cero como de Zero Waste Europe, a organización europea con sede en Bruxelas, que estaba alarmada #ante a falta de transparencia nas cifras oficiais de reciclaxe de envases en España. “O cambio real que traen as directivas e os regulamentos europeos en materia de residuos céntrase en cumprir obxectivos, polo que non se pode seguir permitindo que os estados membros permitan a manipulación dos datos para bloquear a chegada do políticas residuo cero. Desde ZWE imos presentar estas evidencias #ante a Comisión Europea para evitar que España declare un índice incorrecto de recollida separada de botellas de plástico de bebidas para o ano 2022”, sentenciou o fundador e director de Zero Waste Europe, Joan Marc Simon.
O representante da consultora Eunomia, Chris Sherrington, entrou no detalle do estudo no que, máis aló de poñerse de manifesto a falta de transparencia nos datos da recollida separada e a reciclaxe en España, ponse luz sobre a metodoloxía usada pola industria para afirmar de maneira falaz que xa cumpren co obxectivo e frear a chegada do Sistema de Depósito. “Comprobamos que: nin a cifra de botellas de plástico de menos de tres litros postas no mercado axústase á realidade recoñecida por Ecoembes, nin a metodoloxía aplicada para saber cantas destas botellas de plástico recóllense no contedor amarelo cumpre coa normativa europea, nin existe ningún equilibrio nin rastrexabilidade nas toneladas que din recollerse a través de acordos privados con empresas. Con ese 36%, España está moi por baixo do obxectivo do 70% para 2023 da lexislación española e do 77% para 2025 da UE”, explicou o representante da firma británica.
“Que podamos devolver as botellas, latas e briks nos supermercados permitirá que podamos volver comprar en envase reutilizable nos comercios e conseguirá a reciclaxe de alta calidade de como mínimo o 90% dos 55 millóns dos envases dun só uso que se comercializan en España, diariamente. Esta práctica está ben valorada por millóns de persoas en máis de 50 países de todo o mundo, 15 deles europeos, xunto con outros dez que xa están en fase de implantación, entre eles Portugal”, declarou o membro da plataforma #LeydeResiduosYA e portavoz de Retorna, Miquel Roset.
“Con estas evidencias, non imos permitir todo o que non sexa poñer en marcha un Sistema de Depósito por parte do Ministerio, porque está en xogo evitar que cada día 35 millóns de botellas, latas e briks acaben contaminando as nosas rúas, praias e montes”, criticou a coordinadora de Ecoloxistas en Acción, Erika González.
Pola súa banda, Julio Barea, responsable de campañas de Greenpeace, lembrou o histórico das denuncias da sociedade civil #ante os datos da industria. “Imos seguir denunciando as veces que faga falta, como as dúas queixas #ante a Comisión Europea por non cumprir os obxectivos de reciclaxe 2020 que xa puxemos, ou os informes sobre as mentiras de Ecoembes que presentamos. A práctica de ‘devolver o casco’ abre a vía dos envases reutilizables, crea postos de traballo verdes e axuda na loita contra a emerxencia climática”, incidiu Barea.
